اشتباهات رایج که باعث خرابی مادربرد می شود+ علائم خرابی مادربرد

برخی اشتباهات ساده و به ظاهر بی اهمیت می تواند منجر به خرابی مادربرد شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا شما را با مواردی را که باید برای محافظت از مادربرد خود از آنها اجتناب کنید آشنا کنیم.

اگر سی پی یو مغز کامپیوتر شما باشد، مادربرد قلب آن است. مادربرد بخشی است که قسمت های مختلف کامپیوتر را به هم متصل می کند. بنابراین اگر مادربرد شما به مشکلی بر بخورد، قطعا مشکلی فراتر از تعویض یک قطعه پیش خواهد آمد.

معمولا مادربرد ها از استحکام کافی برخوردار هستند و آسیب های ناشی از استفاده روزانه روی آنها تاثیر نمی گذارد. اما مواردی وجود دارد که می توانید انجام دهید تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنید. محافظت از مادربرد در برابر آسیب برای محافظت از سایر اجزاء بسیار مهم است.

با اجتناب کردن از برخی اشتباهات رایج که باعث خرابی مادربرد می شود می توانید از دردسرهای خرابی مادربرد جلوگیری کنید.

۱-اتصالات کوتاه دلیلی بر خرابی مادربرد

این مشکل بیشتر در رایانه های رومیزی شایع است اما به ندرت در لپ تاپ ها نیز رخ می دهد. این که آیا دوست دارید کامپیوتر شخصی تان را خود اسمبل کنید یا یک دستگاه اسمبل شده را از جایی بخرید ، اگر به درستی اسمبل نشده باشد ، احتمال اتصال کوتاه وجود دارد.

مادربرد برق را هدایت می کند و آن را به اجزای دیگر منتقل می کند بنابراین نباید با هیچ وسیله ای حتی کیس و وسیله هایی که بد نصب شده اند در تماس باشد.فن های سی پی یو که شل بسته شده اند معمولا می توانند صدمات جبران ناپذیری را به مادربرد وارد کنند.همچنین کابل های شل که یکی از اشتباهات رایج در تعمیر و نگهداری رایانه ها هستند.

در حین اسمبل کامپیوتر باید مادربرد را به درستی داخل کیس وصل کنید. مادربرد چند پیچ دارد که باید به درستی به کیس وصل شوند. مظمئن شوید که از همه ی پیچ ها استفاده می کنید و همه آنها به اندازه کافی محکم هستند.یک پیچ شل می تواند به یک مادربرد  خسارت وارد کند.

به طور خلاصه ، داخل کامپیوتر شما باید مرتب و منظم باشد.تماس ناخواسته مادربرد با یک شیء ، می تواند باعث اتصال کوتاه شود.

۲- افزایش جریان برق می تواند باعث خرابی مادربرد شود

مادربرد محل اتصال رایانه شما با منبع تغذیه(power supply) است.خرید منبع تغذیه مناسب برای نیاز های شما بسیار مهم است، اگر قطعات شما به قدرت بیشتری نسبت به مقداری که پاور تامین می کند احتیاج داشته باشند،این مساله ممکن است موجب خرابی مادربرد یا قطعات شود.

اما مشکل رایج مادربرد ها افزایش قدرت برق است. برخی وسایل برقی در خانه مانند کولر گازی یا یخچال تشنه برق هستند. آیا تا به حال دیده اید که چراغ های شما هنگام خاموش شدن این دستگاه ها سوسو بزنند؟ این به این دلیل است که آنها نیاز به برق بیشتری داشته اند که باعث این افزایش موج شد.

هنگامی که این وسایل خاموش می شوند، چند ثانیه طول می کشد تا جریان تنظیم شود. و در این چند ثانیه ،جریان به سایر لوازم الکترونیکی مانند چراغ یا رایانه شما هدایت می شود. این ساده ترین توضیح در مورد افزایش قدرت است.این اتفاق بسته به قدرت برق و شبکه برق منطقه شما و حتی شرایط آب و هوایی بیش از چیزی که فکر می کنید ممکن است اتفاق بیافتد.

اکثر پاور ها و مادربرد ها ولتاژهای خود را طوری تنظیم می کنند که بتوانند نوسانات کوچک برق را رد کنند اما اگر این نوسانات زیاد باشد می تواند به مادربرد و تمام اجزای متصل به آن آسیب بزند.این مسئله بسیار مهم است و تنها راه حل آن این است که یک محافظ برق به سیستم خود وصل کنیم.

۳-تمیز نکردن خروجی های تهویه دلیلی بر خرابی مادربرد

گرما دشمن وسایل الکترونیکی است.اجزای کامپیوتر باید خنک بمانند تا بتوانند به درستی کار کنند ، ولی خودشان گرمای زیادی تولید می کنند به همین دلیل است که از بین بردن این گرما از طریق فن یا هیت سینک برای کامپیوتر بسیار مهم است.

اگر لپ تاپ شما دائما داغ می شود باید خروجی های تهویه آن را تمیز کنید. گرما می تواند باعث خم شدن مادربرد شود، البته وقتی راجب خم شدن صحبت می کنیم منظرمان خم شدن به صورتی نیست که مادربرد تغییر شکل بدهد اما حتی انحراف های کوچک هم می تواند روی قسمت های حساس تر مثل اتصالات و پیچ ها تاثیر بگذارد.

به یاد داشته باشید که اتصالات شل یا نامناسب یک بمب ساعتی برای مادربرد شماست.

۴-اجزای ناسازگار دلیلی بر خرابی مادربرد

یکی دیگر از اشتباهاتی که برخی از کاربران مرتکب می شوند تلاش برای نصب اجزای ناسازگار و بی کیفیت روی مادربرد است. قبل از اسمبل کردن رایانه ی شخصی حتما بررسی کنید که آیا همه ی قطعات با هم سازگار هستند یا نه؟ وبسایت های زیادی وجود دارند که می توانید برای بررسی این موضوع از آنها کمک بگیرید.

همچنین به این موضوع توجه کنید که برای سیستم خود از قطعات با کیفیت استفاده کنید.اگر قصد تهیه یک سیستم گران قیمت را دارید قطعاتی مانند رم و پاور را با کیفیت بالا خریداری کنید.

همانطور که قبلا ذکر شد گرما دشمن اجزای کامپیوتر است. هنگام خرید فطعاتی نظیر کارت گرافیک به این نکته توجه داشته باشید که بعضی از کارت گرافیک ها به دلیل طراحی فن و سایر عوامل بیشتر داغ می شوند.که در صورت امکان از خرید آنها اجتناب کنید.

۵-برخورد نادرست می تواند باعث خرابی مادربرد شود

مادربردها حین نصب به دلیل عدم مراقبت بسیار آسیب می بینند.اگر کامپیوتر خود را اسمبل می کنید، یک مچ بند آنتی استاتیک و تشک ضد استاتیک در دست داشته باشید.

هنگام کار با مادربرد ، همیشه آن را روی تشک ضد استاتیک نگه داری، زیرا یک ضربه ثابت می تواند صدمات جبران ناپذیری به مادربرد شما وارد کند.

نکته مهم دیگری که باید در نظر داشته باشید این است که از دست زدن به مدار روی مادربرد خودداری کنید. هر زمان که آن را بلند می کنید ، آن را با استفاده از لبه ها نگه دارید. علاوه بر این ، هنگام نصب ، مادربرد را با اعمال فشار مساوی بر روی تمام گوشه ها پیچ کنید ، یعنی قبل از اینکه همه پیچ ها را ببندید هیچ یک از آنها را کاملا سفت نبندید.

دلایل دیگر خرابی مادربرد

عدم رعایت اصول نصب قطعات:

• علت: نصب نادرست قطعات مانند پردازنده، رم یا کارت گرافیک می‌تواند به سوکت‌ها و مدارهای مادربرد آسیب برساند.
• راه‌حل: هنگام نصب قطعات از دفترچه راهنمای مادربرد و ابزارهای مناسب استفاده کنید.

نصب یا بروزرسانی اشتباه بایوس:

• علت: آپدیت نادرست بایوس یا قطع برق در حین فرآیند می‌تواند باعث خرابی مادربرد شود.
• راه‌حل: بایوس را فقط در صورت نیاز و با استفاده از فایل‌های رسمی سازنده آپدیت کنید.

استفاده نادرست از کابل‌ها:

• علت: اتصال اشتباه کابل‌های پاور یا سایر اتصالات به مادربرد می‌تواند به کانکتورها آسیب بزند.
• راه‌حل: از دفترچه راهنمای مادربرد برای اتصال صحیح کابل‌ها استفاده کنید.

عدم تخلیه الکتریسیته ساکن هنگام کار با سیستم:

• علت: لمس مستقیم مادربرد بدون تخلیه الکتریسیته ساکن بدن می‌تواند به مدارهای حساس آسیب برساند.
• راه‌حل: قبل از کار با قطعات، از مچ‌بند ضدالکتریسیته ساکن یا تماس با سطح فلزی استفاده کنید.

ریختن مایعات روی مادربرد:

• علت: تماس مادربرد با آب یا مایعات می‌تواند باعث سوختن یا اتصالی مدارها شود.
• راه‌حل: از قرار دادن مایعات در نزدیکی سیستم پرهیز کنید.

علائم خرابی مادربرد و جزئیات کامل هر نشانه

تشخیص علائم خرابی مادربرد بسیار مهم است تا بتوانید سریعاً اقدام به رفع مشکل کنید و از آسیب بیشتر به سیستم جلوگیری نمایید. در ادامه، رایج‌ترین علائم خرابی مادربرد همراه با جزئیات و راه‌حل‌ها ارائه شده است:

---

۱٫ سیستم روشن نمی‌شود

• نشانه:
  سیستم به هیچ وجه واکنش نشان نمی‌دهد، چراغ‌های LED روشن نمی‌شوند و هیچ صدایی از کیس شنیده نمی‌شود.
• علت:
  ممکن است مادربرد دچار خرابی کامل شده باشد یا اتصالات برق (مانند کابل پاور یا منبع تغذیه) مشکل داشته باشند.
• راه‌حل:
  1. بررسی کنید که کابل‌های پاور به درستی به مادربرد و منبع تغذیه متصل شده باشند.
  2. مطمئن شوید که دکمه پاور کیس سالم است.
  3. با یک پاور جدید، سیستم را تست کنید. اگر همچنان مشکلی وجود داشت، احتمال خرابی مادربرد بالا است.

---

۲٫ خطاهای POST یا بوق‌های بی‌پایان

• نشانه:
  سیستم هنگام روشن شدن، صدای بوق‌های ممتد یا خاصی تولید می‌کند. این بوق‌ها معمولاً الگوی مشخصی دارند.
• علت:
  خطاهای POST (Power-On Self-Test) معمولاً به دلیل خرابی قطعاتی مانند رم، پردازنده، کارت گرافیک یا بخش‌های مربوط به این قطعات روی مادربرد رخ می‌دهند.
• راه‌حل:
  1. الگوی بوق‌ها را با دفترچه مادربرد یا سایت سازنده مقایسه کنید تا منبع خطا را شناسایی کنید.
  2. رم، کارت گرافیک و پردازنده را جدا کرده و مجدداً نصب کنید.
  3. اگر مشکل باقی ماند، ممکن است مشکل از اسلات‌های مادربرد باشد.

---

۳٫ خاموش شدن ناگهانی سیستم

• نشانه:
  سیستم بدون هیچ هشدار یا پیامی خاموش می‌شود و ممکن است تا مدتی روشن نشود.
• علت:
  دمای بیش از حد، اتصالی روی مادربرد، یا مشکلات تغذیه می‌تواند علت این مشکل باشد.
• راه‌حل:
  1. مطمئن شوید که فن‌ها و سیستم خنک‌کننده به‌درستی کار می‌کنند.
  2. گردوغبار داخل کیس را تمیز کنید.
  3. ولتاژ و جریان پاور را بررسی کنید.
  4. اگر مشکل باقی ماند، احتمال خرابی چیپست‌ها یا مدارهای مادربرد وجود دارد.

---

۴٫ عدم شناسایی قطعات سخت‌افزاری

• نشانه:
  سیستم قادر به شناسایی رم، کارت گرافیک، یا هارد دیسک نیست.
• علت:
  خرابی اسلات‌های مادربرد یا چیپست‌های کنترلی مرتبط ممکن است این مشکل را ایجاد کند.
• راه‌حل:
  1. قطعات را از مادربرد جدا کرده و در اسلات دیگری تست کنید.
  2. قطعه‌ای که شناسایی نمی‌شود را روی یک سیستم دیگر تست کنید تا مطمئن شوید که سالم است.
  3. اگر مشکل از اسلات‌ها است، مادربرد باید تعمیر یا تعویض شود.

---

۵٫ افزایش دمای غیرعادی مادربرد

• نشانه:
  دمای مادربرد یا چیپست‌ها به‌طور غیرعادی بالا می‌رود و ممکن است باعث خاموش شدن سیستم شود.
• علت:
  سیستم تهویه ضعیف، خرابی فن‌ها یا خنک‌کننده‌ها می‌تواند علت باشد.
• راه‌حل:
  1. عملکرد فن‌های کیس و پردازنده را بررسی کنید.
  2. از نرم‌افزارهایی مانند HWMonitor برای نظارت بر دمای سیستم استفاده کنید.
  3. از خمیر حرارتی جدید برای پردازنده استفاده کنید.

---

۶٫ پورت‌های غیرفعال

• نشانه:
  پورت‌های USB، HDMI، یا SATA کار نمی‌کنند یا به‌درستی تشخیص داده نمی‌شوند.
• علت:
  ممکن است مدارهای مرتبط با این پورت‌ها یا اتصالات داخلی آسیب دیده باشند.
• راه‌حل:
  1. بررسی کنید که پورت‌ها در تنظیمات بایوس غیرفعال نشده باشند.
  2. پورت‌های مشکل‌دار را با دستگاه‌های دیگر تست کنید.
  3. اگر مشکل باقی ماند، نیاز به تعمیر تخصصی یا تعویض مادربرد وجود دارد.

---

۷٫ نمایش مکرر صفحه آبی مرگ (BSOD)

• نشانه:
  سیستم در حین کار یا هنگام بوت شدن، صفحه آبی مرگ نشان می‌دهد.
• علت:
  این مشکل می‌تواند ناشی از خرابی قطعات متصل به مادربرد، ایراد در بایوس، یا خرابی مادربرد باشد.
• راه‌حل:
  1. کد خطای BSOD را یادداشت کنید و دلیل آن را بررسی کنید.
  2. قطعاتی مانند رم، پردازنده و کارت گرافیک را مجدداً نصب یا تست کنید.
  3. بایوس را به‌روزرسانی کنید.

---

۸٫ بوی سوختگی یا تغییر رنگ روی مادربرد

• نشانه:
  هنگام روشن کردن سیستم، بوی سوختگی احساس می‌شود یا نقاطی از مادربرد تغییر رنگ داده‌اند.
• علت:
  اتصالی برق، نوسانات برقی یا خرابی مدارها می‌تواند دلیل باشد.
• راه‌حل:
  1. فوراً سیستم را خاموش کنید و کابل برق را جدا کنید.
  2. مادربرد را برای تعمیر به یک متخصص سخت‌افزار نشان دهید.
  3. از استفاده دوباره از این مادربرد خودداری کنید تا مشکل رفع شود.

---

۹٫ عملکرد ناپایدار سیستم

• نشانه:
  سیستم به‌صورت مکرر هنگ می‌کند، ری‌استارت می‌شود یا برنامه‌ها به درستی اجرا نمی‌شوند.
• علت:
  ایرادات در چیپست‌ها، اسلات‌ها یا قطعات متصل به مادربرد ممکن است علت باشد.
• راه‌حل:
  1. از نرم‌افزارهای تشخیص سلامت مادربرد استفاده کنید.
  2. قطعات اصلی را جدا کرده و یک‌به‌یک تست کنید.

---

۱۰٫ سیستم به کندی غیرعادی کار می‌کند

• نشانه:
  زمان بوت شدن سیستم بسیار طولانی است و عملکرد برنامه‌ها کاهش پیدا کرده است.
• علت:
  ایرادات مادربرد ممکن است باعث اختلال در ارتباطات داخلی سیستم شود.
• راه‌حل:
  1. وضعیت رم و هارد دیسک را بررسی کنید.
  2. بایوس را به‌روزرسانی کرده و تنظیمات آن را به حالت پیش‌فرض بازگردانید.

مادربرد یکی از قطعات کلیدی سیستم است .خرابی مادربرد می‌تواند عملکرد کل سیستم را مختل کند. شناخت دقیق علائم خرابی و اقدام سریع برای رفع مشکلات، می‌تواند از آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری کند. برای پیشگیری از خرابی مادربرد، استفاده صحیح و نگهداری منظم از سیستم ضروری است.